Slaapgebrek kan grote gevolgen hebben. Om de vicieuze cirkel van slaaptekort te doorbreken nemen mensen vaak een slaapmiddel. Maar zijn slaappillen echt de oplossing?
In Nederland nemen ongeveer 750.000 mensen iedere avond een slaapmiddel tegen de slapeloosheid. Ongeveer 300.000 mensen doen dit langer dan drie maanden en zijn chronische gebruikers van slaapmiddelen. Daarmee is slapeloosheid een onderschat probleem voor de volksgezondheid.
Wat is een slaapmiddel?
Een slaapmiddel is een geneesmiddel dat slaap veroorzaakt. Je valt er makkelijker van in slaap en/of je slaapt er langer van door. In Nederland wordt als slaapmiddel vaak benzodiazepinen voorgeschreven. Deze versterken de remmende effecten van GABA. GABA is een afkorting van gamma-aminoboterzuur en is de belangrijkste ‘remmende’ neurotransmitter (boodschapperstof) in de hersenen.
Als gevolg hiervan kunnen benzodiazepinen het bewustzijn verlagen, angst verminderen, de spierspanning verlagen en epileptische activiteit tegengaan. Logisch dat benzodiazepinen daarom worden voorgeschreven bij slaapklachten, angstklachten of epilepsie.
Een slaapmiddel is een geneesmiddel dat slaap veroorzaakt. Je valt er makkelijker van in slaap en/of je slaapt er langer van door. In Nederland wordt als slaapmiddel vaak benzodiazepinen voorgeschreven. Deze versterken de remmende effecten van GABA. GABA is een afkorting van gamma-aminoboterzuur en is de belangrijkste ‘remmende’ neurotransmitter (boodschapperstof) in de hersenen.
Als gevolg hiervan kunnen benzodiazepinen het bewustzijn verlagen, angst verminderen, de spierspanning verlagen en epileptische activiteit tegengaan. Logisch dat benzodiazepinen daarom worden voorgeschreven bij slaapklachten, angstklachten of epilepsie.
Sinds een aantal jaren zijn er nieuwe slaapmiddelen op de markt gekomen, die in werking wat lijken op de benzodiazepinen, maar die niet tot dezelfde familie behoren. In eerste instantie was men er van overtuigd dat deze slaaptabletten niet verslavend zouden zijn. Echter, daar is men enigszins van teruggekomen.
Melatonine is een hormoon dat ons eigen lichaam aanmaakt en het regelt onder andere het slaap- waakritme. We maken het meeste melatonine aan voordat we gaan slapen. Er bestaat ook synthetische melatonine en dat wordt gebruikt als middel tegen jetlag maar ook als een slaapmiddel. Echter, dit is alleen aan te bevelen als er ook echt een tekort aan de natuurlijke aanmaak van melatonine bestaat.
Melatonine is in Nederland alleen in een lage dosering zonder recept bij de drogist te koop. Echter, deze dosering heeft meestal geen tot weinig effect. Hogere doseringen zijn alleen op recept mogelijk. Het middel wordt tot nu toe alleen aanbevolen voor mensen ouder dan 55 jaar. Bij het ouder worden produceert de pijnappelklier namelijk steeds minder melatonine en het slikken van melatonine helpt dus alleen bij een tekort aan eigen melatonine.
Voordeel van een slaapmiddel
Het voordeel is simpel. Slaapmiddelen helpen om in te slapen en om langer door te slapen.
Het voordeel is simpel. Slaapmiddelen helpen om in te slapen en om langer door te slapen.
Nadelen van een slaapmiddel
Sufheid
Eén van de vervelende bijwerkingen is dat je overdag suf bent. Je kunt minder snel reageren en je minder goed concentreren. Doordat je wat suffer bent en je slechter kan concentreren neemt de kans op een ongeval, bijvoorbeeld in het verkeer of op bij het besturen van machines op je werk toe. Oudere mensen hebben meer kans om te vallen en bijvoorbeeld een heup te breken.
Sufheid
Eén van de vervelende bijwerkingen is dat je overdag suf bent. Je kunt minder snel reageren en je minder goed concentreren. Doordat je wat suffer bent en je slechter kan concentreren neemt de kans op een ongeval, bijvoorbeeld in het verkeer of op bij het besturen van machines op je werk toe. Oudere mensen hebben meer kans om te vallen en bijvoorbeeld een heup te breken.
Verslavende werking
Aan slaapmiddelen raak je snel gewend. Als je een week lang dagelijks een slaappil inneemt dan neemt de werking ervan al af. Het gevolg is dat je steeds meer slaapmiddelen moet nemen om te kunnen slapen. Daarnaast is het grootste gevaar de verslavende werking. Na verloop van tijd heb je steeds meer nodig hebt om in slaap te komen en op een gegeven moment is slapen zonder het middel helemaal niet meer mogelijk. Wanneer je stopt met de slaapmiddelen kunnen er ernstige ontwenningsverschijnselen optreden. Dan moet je hierbij denken aan:
• Angstaanvallen
• Tintelingen en overgevoeligheid in je ledematen
• Hallucinaties
• Overgevoeligheid voor geluid
Aan slaapmiddelen raak je snel gewend. Als je een week lang dagelijks een slaappil inneemt dan neemt de werking ervan al af. Het gevolg is dat je steeds meer slaapmiddelen moet nemen om te kunnen slapen. Daarnaast is het grootste gevaar de verslavende werking. Na verloop van tijd heb je steeds meer nodig hebt om in slaap te komen en op een gegeven moment is slapen zonder het middel helemaal niet meer mogelijk. Wanneer je stopt met de slaapmiddelen kunnen er ernstige ontwenningsverschijnselen optreden. Dan moet je hierbij denken aan:
• Angstaanvallen
• Tintelingen en overgevoeligheid in je ledematen
• Hallucinaties
• Overgevoeligheid voor geluid
In sommige gevallen kunnen de ontwenningsverschijnselen zelfs een epileptische aanval veroorzaken.
Bij sommige slaapmiddelen treedt de verslavende werking al na 2 weken gebruik op. Doordat slapen zonder de middelen vrijwel onmogelijk is geworden zijn gebruikers vaak heel moeilijk te motiveren om deze verslaving aan te pakken. Hierdoor is het stoppen met het gebruiken van een slaapmiddel een moeizaam proces en de kans op een terugval is dan ook groot.
Verminderde kwaliteit van de slaap
Wat veel mensen niet weten is dat je van slaappillen misschien wel minder goed gaat slapen. De slaappillen van vandaag de dag zijn er meestal op gemaakt om je beter in slaap te vallen. Daardoor werken ze vaak niet langer dan 4 a 6 uur. Het kan dan nog steeds zo zijn dat je midden in de nacht of te vroeg wakker wordt. Slaappillen verlengen slaapfase 2 (de lichte slaap), maar verkorten de diepe slaap en de REM-slaap (fase waarin je droomt). Daarom kunnen mensen die slaappillen gebruiken dromen moeilijker herinneren. Door het gebruik van slaappillen is de kwaliteit van het slapen dus minder.
Wat veel mensen niet weten is dat je van slaappillen misschien wel minder goed gaat slapen. De slaappillen van vandaag de dag zijn er meestal op gemaakt om je beter in slaap te vallen. Daardoor werken ze vaak niet langer dan 4 a 6 uur. Het kan dan nog steeds zo zijn dat je midden in de nacht of te vroeg wakker wordt. Slaappillen verlengen slaapfase 2 (de lichte slaap), maar verkorten de diepe slaap en de REM-slaap (fase waarin je droomt). Daarom kunnen mensen die slaappillen gebruiken dromen moeilijker herinneren. Door het gebruik van slaappillen is de kwaliteit van het slapen dus minder.
Overige nadelen
• Toename van de eetlust met eventueel een gewichtstoename als gevolg
• Slaapmiddelen kunnen klachten van slaapapneu en snurken verergeren
• Verminderde libido.
• Toename van de eetlust met eventueel een gewichtstoename als gevolg
• Slaapmiddelen kunnen klachten van slaapapneu en snurken verergeren
• Verminderde libido.
De werkzame stof van het slaapmiddel blijft zo’n 4 tot 6 uur actief, maar net als bij het gebruik van alcohol blijven er nog lange tijd restproducten achter in het lichaam. Dit kan oplopen tot wel 4 dagen. Deze restproducten zijn verantwoordelijk voor een deel van de bijwerkingen.
Tot slot
Slaapmiddelen zijn een makkelijke en relatief goedkope korte termijn oplossing. Toch is het maar de vraag of dit opweegt tegen de nadelen. Daarnaast is wanneer je een slaapmiddel gebruikt de oorspronkelijke oorzaak van de slapeloosheid niet weg. Het onderzoeken van de alternatieven is dan ook zeker aan te raden.
Slaapmiddelen zijn een makkelijke en relatief goedkope korte termijn oplossing. Toch is het maar de vraag of dit opweegt tegen de nadelen. Daarnaast is wanneer je een slaapmiddel gebruikt de oorspronkelijke oorzaak van de slapeloosheid niet weg. Het onderzoeken van de alternatieven is dan ook zeker aan te raden.
Bronnen: somnio.eu en psyquin.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten